Tik Tok
#Opinie

Opinie: hoe TikTok toxisch is voor ons zelfbeeld

Zit je ook op TikTok, de razend populaire sociale media app die dankzij de coronacrisis een enorme groei heeft doorgemaakt? Ik ook. Al ben ik er de laatste tijd niet zo gelukkig mee en denk ik erover om de app de rug toe te keren. Toegegeven, TikTok heeft een hoge ontspannende en creatieve factor. Helaas is er ook meer dan één keerzijde.

Share

TikTok is een app voor jongeren vanaf de leeftijd van 13. Toch verschijnen dagelijks mensen onder die leeftijdsgrens op mijn feed. Volgens Apestaartjaren gebruikt 34% van de eerste graad lager onderwijs TikTok. (Apestaartjaren, 2020)

Daarnaast heeft het alwetende algoritme beslist dat ik graag body positivity video’s bekijk. Dat maakt dat ik TikTok sinds kort niet meer zo ontspannend en onschuldig vind als in het begin. Ik krijg de jongste tijd een steeds akeliger gevoel wanneer ik de app open.

Ik weet niet hoe het bij jou zit, maar mijn feed puilt uit van de video’s waarin mensen met een gezond lichaam hengelen naar mijn aandacht. Geen Kendall Jenner-types, maar jongeren die hun lichaam tonen zoals het is. Dat bevalt me wel en ik vind de body positivity video’s een goede zaak.

Waar maal je dan om, hoor ik je denken. Welnu, in mijn feed sluipen steeds vaker Glow-up-video’s binnen. Mocht je niet op TikTok zitten, dat zijn video’s waarin jongeren oude beelden van zichzelf monteren met nieuw materiaal waarop ze magerder te zien zijn. De boodschap is duidelijk: magerder is gezonder én gelukkiger. De reacties onder de video’s liegen er, wat dat betreft, niet om. Mager wordt toegejuicht en krijgt applaus vanop alle banken.

Als je de buik daar nog niet van vol hebt, dan is er ook nog #WhatIEatInADay: video’s van mensen die leven op sla en yoghurt. Modellen die veelal bewust een tekort aan kcal per dag naar binnen werken. Deze # heeft miljarden views. Dromen al die mensen ervan om met het dieet van hun favoriete popster hetzelfde lichaam te krijgen? Slecht idee als je het mij vraagt.

Helaas, het kan nog bonter. Onder #EatingProblems tonen mensen met een eetstoornis wat zij eten op een dag. Iets zegt me dat het ontspannende of creatieve aspect van dit soort filmpjes geen hoofddoel is.

Gevaarlijke marketing

Jammergenoeg hebben niet alleen jongeren met een maatje minder of een hang naar het uithongeren van zichzelf de weg naar TikTok gevonden. Ook marketeers zijn op het medium actief. Keto-promoters promoten er de strengste vormen van koolhydraatarm eten. De boodschap is duidelijk: dankzij een poedertje verlies je sneller gewicht en voel je je beter in je vel. Njam, njam en smile. Wie dit voorstelt als normale eetgewoonten is blind voor de gevolgen van een dergelijke boodschap.

Een onderzoek van Dove heeft uitgewezen dat slechts 11% van de bevraagde meisjes zichzelf zou omschrijven als ‘mooi’. Daarnaast voelen 72% van de meisjes een enorme druk om mooi te zijn. (Dove, s.d.)

Het is geweten dat veel jongeren vandaag moeite hebben om de digitale en de echte wereld van elkaar te onderscheiden. Sociale en andere media bieden een zee aan informatie over voeding, maar kunnen zij nog een onderscheid maken tussen gezonde voeding en jezelf uithongeren? Vergeef je mij dat ik een beetje twijfel aan dat oordeelkundige vermogen. In dat licht is het op zijn minst bedenkelijk te noemen dat een sociaal medium met een overwegend jong publiek geen stappen onderneemt om dit op zijn minst te duiden. Waarom zie ik nooit een model op TikTok een boterham met choco eten?

Het is hoog tijd voor verandering, voor een alarmbel. Tijd dat TikTok, net als bij gesponsorde content bij al dit soort uitwassen een boodschap plaatst die duidelijk maakt: dit is ongezond. Elke dag zonder zo’n vermelding staat gelijk aan schuldig verzuim.

Artikel door Fleur Knockaert.

Facebook Instagram Tiktok